Een prachtig bosrijk duingebied dichtbij Haarlem, waar je Hooglanders en Konikpaarden kan spotten, dat is Nationaal park Zuid-Kennemerland.
Het was weer hoog tijd om met het lekkere weer in mei de fiets te pakken en een rondje te maken. Dit keer ging onze route naar nationaal park Zuid-Kennemerland. Zelf wonen we aan de andere kant van het Noordzee kanaal en maken veel fietstochtjes door het Noord Hollands Duinreservaat. In tegenstelling tot het Noord Hollands Duinreservaat of het zuidelijker gelegen Waterleiding Duinen is hier de toegang gratis. Het natuurbehoud wordt geregeld door het innen van parkeergeld.

Over het park
Van IJmuiden in het noorden tot Zandvoort in het Zuiden en Haarlem in het oosten strekt dit duingebied zich uit. Het 3800 hectare tellende park bevat bossen, duinen, stranden en duinmeren en is daarom rijkelijk aan allerlei fauna en flora. Naast de mooie natuur herbergt het park ook historische panden. In de gouden eeuw zochten veel rijke kooplieden rust buiten Amsterdam en bouwden kastelen en landhuizen in Kennemerland. Ook ten noorden van park Zuid-Kennemerland liggen diverse prachtige landhuizen in de gebieden rondom Velsen, Beverwijk en Heemskerk. De landgoederen hadden ook een strategische ligging en maakten in de 19e eeuw onderdeel uit van de stelling van Amsterdam. Welke landhuizen je allemaal kan bezoeken bespreek ik verderop.
Plattegrond van park Zuid-Kennemerland
Bezoekerscentrum De Kennemerduinen
Als je nog niet bekend bent met Park Zuid-Kennemerland is het bezoekerscentrum een ideaal startpunt, zie nummer 1 op de kaart. In een tentoonstelling wordt uitgelegd welke dieren en planten er leven en waarom Park Zuid-Kennemerland zo belangrijk is. De duinen voorzien in het drinkwatervoorziening van de omliggende steden. Vanuit het bezoekerscentrum kunnen diverse wandelroutes worden gestart of fietsroutes. Voor de kleinere kids zijn leuke wandelroutes beschikbaar in het bezoekerscentrum. Voor een kleine bijdrage krijgen de kids een boekje en materiaal. Zo is er voor kleuters de speurtocht “Stijn Konijn”, kinderen in de leeftijd 4-6 jaar kunnen “Spinnetje Spikkel” lopen, 6 tot 9 jarige kunnen op pad met “Magische Vos” en voor de oudere kinderen is “Slimme Rik Challenges” beschikbaar. Naast routes biedt het bezoekerscentrum ook bordspellen en quizen. Deze zijn ook erg leuk voor verjaardagspartijtjes. Zelf heb ik met mijn jongste ook een verjaardagsfeestje gevierd in de duinen en dat was erg geslaagd. Ze konden zich heerlijk uitleven, renden het pad wel drie keer heen en weer en waren op zoek naar allerlei clues. Als afsluiting hebben we pannenkoeken gegeten en de kids waren laaiend enthousiast na deze dag.
Wandel en fietsroutes
Park Zuid-Kennemerland kan je op diverse manieren benaderen. De belangrijkste toegangspoorten heb ik in de Google maps benoemd onder nummer 2, 3 en 4. Wij hebben vorige week de ingang bij de Heerenduinen genomen. Dit is een hele leuk route op de fiets. Het pad is wat slingerend door bossen en open velden en heeft wat hoogteverschillen. De volgende route is erg leuk om te fietsen: je start bij knooppunt 92 (Heerenduinen). Slaat rechtsaf bij knooppunt 6 richting knooppunt 66. Bij knooppunt 66 rijdt je naar knooppunt 99. Vanaf knooppunt 99 zijn we terug gefietst richting Duin en Kruidberg gefietst en de ruïne van Brederode. In april staan de Konikpaarden en Schotse Hooglanders tussen knooppunt 6 en knooppunt 66. Naast deze prachtige beesten lopen er ook wisenten rond. Deze kan je het beste spotten bij nummer 10 op de kaart. Naast fietsen zijn er ook prachtige wandelroutes park Zuid-Kennemerland. Variërend van 1 tot 15 kilometer kan je lekker stappen op diverse routes. Op de site van Park Zuid-Kennemerland zelf kan je de routes vinden en de wandelkaart downloaden.





Stranden
Kennemerstrand
Zoals hierboven al beschreven ligt het park tussen IJmuiden en Zandvoort. Ben je strandganger dan heb je op diverse plekken mooie stranden. Bij IJmuiden is een bezoekje aan het Kennemerstrand erg leuk. Je kan dit combineren met de havens of de pier van IJmuiden. Bij de Marina is een grote parkeerplaats, waar je zo richting het strand wandelt of de zuidpier. Zowel op het strand als in de Marina zijn diverse strandtenten en eetgelegenheden te vinden.
Bloemendaal aan Zee
Houdt je van trendy beachclubs ? Dan is Bloemendaal aan Zee jouw place to be. Leuke en bekende strandtenten in Bloemendaal zijn “Republiek Bloemendaal”, “Bloomingdale”, “Woodstock 69”, “Parnassia aan Zee” en “Rapa Nui”. Vaak worden in deze trendy strandtenten DJ’s en bandjes ingehuurd. Het is er wel vaak druk, maar de sfeer is relaxt en je hebt het gevoel of je je in Zuid-Europa bevindt.
Zandvoort aan Zee
Ga je liever voor een grotere badplaats met meer aanbod, een winkelgebied en voldoende overnachtingsmogelijkheden ? Dan is Zandvoort iets voor jou. Met ruim 35 strandtenten, van simpel tot luxe met een diversiteit aan aanbod qua eten en drinken kan je in Zandvoort altijd wel iets vinden wat jou aantrekt. Het strand zelf biedt ook voor iedereen wat wils. Je kan er kitesurfen, suppen (paddlen), volleyballen, vliegeren of een boot huren en de golfen trotseren.
Campings en overnachtingen
Naast een ruim aanbod van hotels, vakantiehuizen, vakantieparken en bed & breakfast locaties zijn er rondom Bloemendaal en Zandvoort ook diverse campings. De campings liggen in de duinen en dichtbij het strand. Ideaal als startpunt als je een fiets bij je hebt of huurt. Naast hotels in de badplaatsen is het ook leuk om te verblijven in Haarlem stad zelf. Bij weekendjeweg.nl kan je lekker met de trein naar Haarlem en van daaruit op de fiets stappen naar park Zuid-Kennemerland. Ook in Haarlem kan je met Bajabikes een fietstocht maken door de stad Haarlem zelf. Overnacht je liever dichtbij het strand, kijk dan eens naar het ruime aanbod van bungalows dat de omgeving biedt.
Cultureel
Openluchttheater Caprera ligt verscholen tussen de bossen. Je kan er door het wandelpark leuke wandelingen maken met en zonder gids. Maar het theater is vooral geliefd in de zomer en biedt een divers programma met popconcerten, cabaret, klassieke muziek, theater, filmvoorstellingen en kindervoorstellingen. Er hebben al aardig wat bekend Nederlandse artiesten daar opgetreden. Bezoek de site zelf van Caprera om het aanbod te zien.
Steden rondom park Zuid-Kennemerland
- Haarlem Slechts enkele kilometers van het park vind je Haarlem, een stad vol geschiedenis en cultuur. Je kunt er genieten van kunstmusea, de Grote Markt en pittoreske straatjes. Alles over Haarlem kan je lezen op onze pagina “Haarlem, een stad die je bezocht moet hebben“.
- Zandvoort Deze badplaats is beroemd om haar uitgestrekte strand en levendige boulevard. Naast de zandstranden kun je in Zandvoort genieten van gezellige strandpaviljoens en diverse sportieve activiteiten. De combinatie van kust en duinlandschap geeft je een veelzijdige ervaring. Ben je formule 1 fan, dan kan je het circuit bezoeken. Kijk op de site zelf voor de openingstijden en de agenda. Het dorpje zelf biedt schattige boetiekjes en gezellige kroegen.
- Bloemendaal Bloemendaal ligt dichtbij Park Zuid-Kennemerland, maar ook de zee. Het dorpje heeft enkele lokale boetieks en gezellige cafés, maar staat voornamelijk bekend om zijn strandtenten. Zie hierboven bij het kopje “stranden” wat de leukste strandtenten zijn van Bloemendaal.
- Overveen Deze wat kleinere plaats ligt direct aan het park en grenst aan de andere kant aan Haarlem. Overveen biedt restaurants en winkels, maar je kan er ook de Volkssterrenwacht Copernicus bezoeken. heeft ook een sfeervolle, historische kern die de culturele achtergrond van de regio weerspiegelt.
- IJmuiden IJmuiden is rijk aan zeevisserij en industrie. Als je IJmuiden bezoekt is het leuk om de havens aan te doen waar de vissersboten liggen. Op de Halkade en Trawlerkade zijn diverse visrestaurants en -winkels waar je lekker een hapje kan eten. Naast de bedrijfshavens heeft IJmuiden ook een grote Marina waar pleziervaartuigen liggen. Vanaf hier kan je wandelen naar de pier en het strand. Heb je wat langer de tijd in IJmuiden, dan is het leuk om een rondvaart te maken vanuit de Kop van de Haven. Je vaart met de koningin Emma langs de sluizen en een stukje buitengaards. De vaart gaat maar beperkt en is te boeken op de pagina “Sluizenroute“.



Kastelen en landhuizen in park Zuid-Kennemerland
De drie bekendste landhuizen in park Zuid-Kennemerland zijn Landgoed Duin & Kruidberg, Kasteel Brederode en Landgoed Elswout.

In de 17e eeuw werd in het gebied wat later bekend zou worden als Landgoed Duin & Kruidberg al geïnvesteerd als buitenplaats. Het oude pand diende als jachthuis voor de rijke Amsterdammers. De bouw van het huidige hoofdverblijf is van recenter. Het statige pand dat nu dienst doet als hotel en restaurant is gebouwd begin 20e eeuw. Het is heerlijk om er even te zitten en heerlijk weg te dromen bij het uitzicht over de vijver
Buitenplaats Elswout werd oorspronkelijk gebouwd in 1633. Later in 1805 en 1883 zijn herbouwingswerken uitgevoerd. Het landhuis zelf is niet te bezoeken, maar de naastgelegen Orangerie is wel soms open en erg mooi om te bezoeken. Wat Elswout vooral bijzonder maakt zijn de glooiende heuvels langs de vijvers, waar je wandelt via kronkelende paadjes langs eeuwenoude grillige bomen. ook heel mooi om te bezoeken. , waardoor het gebouw een gelaagde geschiedenis en een mix van architectonische stijlen heeft. Bij de parkeerplaats van Elswout. ligt het Elswout theater. Dit kleine theater wordt ook wel het huisje vol verhalen genoemd en is leuk voor kinderen om te bezoeken. In de voorstellingen worden boeiende kinderverhalen vertelt.


De Ruïne van Brederode is de overblijfsel van een middeleeuws kasteel, ook wel bekend als Kasteel Brederode, dat in de tweede helft van de 13e eeuw is gesticht door Willem van Brederode. Dankzij de strategische ligging lag het kasteel op een punt dat invasies vanuit het noorden moest afsnijden, wat het tot een belangrijk verdedigingspunt maakte. Uiteindelijk raakte het in verval – vooral na de verwoestende gebeurtenissen in 1573 tijdens het beleg van Haarlem door Spaanse soldaten – en ging het geleidelijk op in het duinzand van de omliggende duingebieden. In de 19e eeuw is het als monument heropend en kan worden bezocht.
Landhuizen ten noorden van park Zuid-Kennemerland
Ben je een liefhebber van oude landhuizen en kastelen, dan kan je ten noorden van park Zuid-Kennemerland aardig wat mooie landgoederen bezoeken. In de middeleeuwen telde de omgeving van Zuid-Kennemerland wel 30 kastelen. Bijna alles is verwoest, maar qua oude kastelen zijn de ruïne van Brederode en kasteel Assumburg nog te bezichtigen. In de gouden eeuw werden veel landhuizen gebouwd door de rijke VOC-lieden. Op de site van Buitenplaatsen in Nederland – Noord-Holland kan je alle buitenplaatsen met mooie landhuizen vinden. Ten noorden van park Zuid-Kennemerland zijn de volgende buitenplaatsen een bezoekje waard:
- Huize Beeckesteijn kan je enkele dagen per week bezoeken. Het huis dat met zijn kamers nog in originele staat is ingericht met de oude meubels van vroeger is leuk om te bekijken. De tuinen kan je gratis bezoeken.
- Waterland, het gebouw kan als trouwlocatie worden gebruikt, maar verder niet van binnen worden bezocht. Wel kan je wandelen door de tuinen.
- Velserbeek (het theehuis en de tuin zijn te bezoeken)



Nabij gelegen natuurreservaten
Amsterdamse Waterleidingduinen
Ten zuiden van Park Zuid-Kennemerland liggen De Amsterdamse Waterleidingduinen. Dit is een prachtig natuurgebied tussen Zandvoort en Vogelenzang. Dit gebied is niet alleen een paradijs voor wandelaars en natuurliefhebbers, maar speelt ook een belangrijke rol in de drinkwatervoorziening van Amsterdam. Het is een van de oudste waterwingebieden van Nederland en biedt een unieke combinatie van duinen, bossen en open vlaktes.
Wat dit gebied extra bijzonder maakt, is dat je er vrij mag struinen buiten de paden, wat in veel andere natuurgebieden niet is toegestaan. Je kunt er veel damherten, vossen en vogels spotten. Je hebt vier hoofdentrees tot het park waar je ook kan parkeren. De kosten van de entree tot het park is 1,50 eur per persoon per dag. De parkeerkosten bedragen 2 euro voor de hele dag. Je vindt een entree bij de Zandvoortselaan, De Zilk, Boshut ’t Panneland en Pannenkoekenhuis de Oase. Bij deze laatste wandel je zo naar het Bezoekerscentrum Oranjekom. Dit is een leuk en informatief startpunt voor je wandeling. Binnen wordt uitgelegd wat de Amsterdamse Waterleidingduinen zijn en welke flora en fauna je kan vinden en er is een informatiedesk om je te laten informeren welke routes er zijn. In het park wordt alleen gewandeld en honden zijn niet toegestaan. De reden is, dat het duingebied rijk is aan damherten. Benieuwd wat je er allemaal kan zien ? Check dan mijn fotoreeks Amsterdamse Waterleidingduinen – Op reis met de roosjes

Noord-Hollands Duinreservaat
Ten noorden van park Zuid-Kennemerland aan de andere kant van het Noordzeekanaal start het Noord-Hollands duinreservaat. Het is één van de grootste en meest diverse natuurgebieden van Nederland. Het strekt zich uit over zo’n 20 kilometer langs de kust, van Wijk aan Zee tot Schoorl, en heeft een oppervlakte van ongeveer 5.300 hectare. Het gebied bestaat uit duinen, strand, bossen en kleinere natuurgebieden. Zelf ben ik hier veel te vinden, omdat ik er praktisch naast woon. Voor alle ins en outs van dit mooie gebied verwijs ik je naar mijn blog “Bezoek het Noord-Hollands Duinreservaat“.
